سفارش تبلیغ
صبا ویژن

نگاهی به اسم او

بسم الله الرحمن الرحیم ولاحول ولا قوه الا بالله العلی العظیم

 روده بزرگ (Large Intestine)بخش از لوله گوارش است که حدود 1.5 متر طول دارد و قطر آن بیشتر از روده کوچک است. از سکوم که به ایلئوم روده باریک متصل است، شروع شده و به مقعد ختم می‌گردد. وظیفه روده بزرگ ، هدایت مواد هضم نشده به خارج از بدن است.
                                چینهای مقعدی و پرز در روده بزرگ دیده نمی‌شوند. روده بزرگ به طول 1.4 تا 1.8 متر ، از انتهای روده باریک شروع شده و به مجرای مقعد ختم می‌شود. ابتدای روده بزرگ که در ارتباط با ایلئوم قرار دارد، سکوم یا روده کور نامیده می‌شود. قسمتی از روده بزرگ که بین سکوم و آنال کانال قرار دارد، کولون نامیده می‌شود که به سه قسمت کولون مساعد ، کولون افقی و کولون نازل ، تقسیم می‌گردد. کولون نازل در انتها به سیگموئید و رکتوم و نهایتا آنال کانال ، ختم می‌شود. آیا می‌دانید:
هر کدام از قسمتهای روده بزرگ چه مشخصاتی دارند و چگونه از هم قابل تشخیص هستند؟

·         در مورد عروق خونی و لنفاوی و اعصاب موجود در روده بزرگ ، چه اطلاعاتی دارید؟

·         در روده بزرگ ، بیماریهای زیادی احتمال دارد بوجود می‌آید، آیا آنها را می‌شناسید؟

·         حتما تا به حال در مورد آپاندیس و آپاندیسیت مطالبی شنیده‌اید.

با مطالعه این متن ، بر اطلاعات خود در زمینه روده بزرگ بیفزایید.

سکوم و آپاندیس (Cecum and Appendix)

سکوم قسمت ابتدایی روده بزرگ است که زایده آپاندیس به قسمت بن بست آن متصل می‌شود. آپاندیس زایده انگشت مانندی است به طول 10 - 5 سانتیمتر و قطر متوسط 0.8 سانتیمتر که با افزایش سن ، قطر آن کاهش می‌یابد. دیواره آپاندیس مرکب از 4 لایه‌ای است که در سایر قسمتهای لوله گوارش یافت می‌شود. مخاط آپاندیس شبیه روده بزرگ ، فاقد پرز و چین و حاوی غدد لوله‌ای مستقیم است. اپیتلیوم پوشاننده آن شامل سلولهای جذب کننده و جامی است.

آستر و زیر مخاط حاوی تعداد زیادی عقده‌های لنفاوی است که با افزایش سن از تعداد آنها کاسته می‌شود. در افراد سالخورده با ناپدید شدن بافت لنفاوی در آپاندیس ، مخاط و زیر مخاط فیبروزه می‌شوند. طبقه عضلانی در آپاندیس شبیه روده کوچک ، مرکب از عضلات حلقوی در داخل و عضلات طولی در خارج است که از خارج بوسیله بافت سروز پوشیده شده است. آپاندیس یک عضو لنفاوی است و مانند دیگر بافتهای لنفاوی می‌تواند ملتهب شده و تولید آپاندیسیت نماید.

کولون (Colon)

وظیفه اصلی کولون جذب آب و املاح است که در نتیجه آن مواد هضم نشده وارده از روده باریک به کولون ، از حالت مایع به حالت جامد در آمده و مدفوع (feces) نامیده می‌شود. با توجه به عملکرد روده بزرگ که در اصل هدایت مواد هضم نشده به خارج از بدن است، روده بزرگ فاقد چین و پرز است. کولون شامل قسمتهای زیر است.

 

·         کولون صعودی: این کولون دنباله روده کور است که در طرف راست شکم روی جدار خلفی آن تا زیر کبد بالا رفته و از آنجا با زاویه تقریبا قائمه به سمت چپ پیچ خورده، کولون عرضی را تشکیل می‌دهد.

·         کولون عرضی: زیر معده قرار دارد و کاملا از پرده صفاق پوشیده شده و متحرک است و به واسطه بند مخصوص خود که دو قشر پرده صفاق باشد، به سطح خلفی شکم متصل می‌شود. علاوه بر این ، این پرده ، کولون عرضی را به انحنای بزرگ معده ، مربوط می‌سازد.

·         کولون نزولی: کولون عرضی در زیر طحال با یک زاویه حاد به سمت پایین آمده و کولون نزولی را تشکیل می‌دهد.

·         کولون خاصره لگنی یا سیگموئید: دنباله کولون نزولی ، کولون خاصره لگنی است که در حفره خاصره سمت چپ قرار دارد، سپس داخل لگن کوچک شده و به روده مستقیم ، منتهی می‌شود. کولون خاصره لگنی از پرده صفاق کاملا پوشیده شده، دارای بند مخصوص و حرکات آزاد است. در این قسمت ، روده کلفت‌تر می‌شود، زیرا مدفوع در آن جمع می‌شود تا موقع تخلیه فرا رسد.

·         سلولهای موجود در لایه مخاطی کولون موکوس ترشح می‌کنند تا با لغزنده ساختن سطح مخاط به دفع مواد هضم نشده کمک کنند.

روده مستقیم

روده مستقیم دنباله کولون خاصره لگنی و قسمت انتهایی روده کلفت است. طول آن 12 تا 15 سانتیمتر می‌باشد. روده مستقیم که در حفره لگن قرار دارد، در مرد عقب مثانه و پروستات و در زن عقب رحم و مهبل بوده و فقط ثلث فوقانی آن از پرده صفاق پوشیده شده است. پرده صفاق در مردان بین روده مستقیم و سطح فوقانی مثانه ، بن بستی به نام بن بست دوگلاس ایجاد می‌کند. در زنان این بن بست بین روده مستقیم و رحم قرار دارد. بن بست دوگلاس ، پایین‌ترین نقطه فضای درونی شکم است. روده مستقیم در گودی استخوان خاجی قرار دارد و لذا قدری به عقب خمیده است.

مجرای مقعدی (Anal Canal)

قسمت تحتانی روده مستقیم به مجرای مقعدی ختم می‌شود. این مجرا لوله‌ای به طول 3 سانتیمتر است که تنگ و باریک می‌باشد. عضله تنگ کننده مقعد ، سوراخ مقعد را می‌بندد. زیر مخاط مجرای مقعدی سیاهرگهای بسیاری وجود دارد و فراخ نشدن این سیاهرگها موجب پیدایش بیماری بواسیر می‌شود.

عروق خونی

رگهای خونی تغذیه کننده روده با عبور از طبقه عضلانی به زیر مخاط رسیده و شبکه عروق بزرگی را بوجود می‌آورند که انشعابات آن به آستر محور پرزهای در روده باریک ، نفوذ می‌نماید. شریانچه‌های انتهایی ، پس از تشکیل شبکه مویرگی در درون پرزها به وریدچه‌ها ، منتهی می‌شوند که وریدچه‌ها نیز به ورید زیر مخاطی و آنها نیز پس از ترک روده به ورید جمع آوری کننده مزانتری تخلیه می‌گردند. این وریدها نیز بهم پیوسته ، ورید باب را بوجود می‌آورند که مواد جذب شده را به کبد می‌رساند. چون همه مواد جذب شده از روده (غیر از چربیها) به کبد منتقل می‌شوند، داروهایی که در کبد متابولیزه می‌شوند، نباید به طریق خوراکی مصرف شوند.

عروق لنفی روده

عروق لنفی به صورت بن بست از راس پرزها شروع و مجرای شیری نامیده می‌شوند. این رگها شبکه مخاطی را تشکیل داده و سپس به لنفاتیکهای زیر مخاط می‌ریزند. رگهای لنفی زیر مخاطی ، پس از عبور از عقده‌های لنفی مسیر ، توسط مجرای توراسیک به سیستم وریدی تخلیه می‌شوند. بنابراین مواد حمل شده از طریق رگهای لنفی وارد کبد نمی‌شوند.

اعصاب  عصب گیری لوله گوارش توسط سیستم عصبی اتونوم انجام می‌گیرد که خود به دو قسمت داخلی (Intrinsic) و خارجی (extrinsic) تقسیم می‌گردد. قسمت داخلی که به سیستم عصبی روده‌ای نیز موسوم است، مرکب از نورونهای حسی ، نورونهای رابط و نورونهای حرکتی است که بدون ارتباط با سیستم عصبی مرکزی و بطور رفلکس ، عمل می‌نماید. بدین ترتیب که تحریکات ناشی از ترکیب مواد غذایی (تحریکات شیمیایی) یا اتساع روده در اثر تجمع مواد (اتساع مکانیکی) به شبکه‌های مایسنر ، منتقل شده و نورونهای حرکتی آنها ، سبب ترشح سلولهای اپیتلیال ، انقباض عضلات و تحریک حرکات روده می‌شوند.

·         سیستم عصبی روده‌ای از طریق کنترل حرکات پریستالتیک ، جابجایی مواد غذایی و تخلیه روده‌ها را امکان پذیر می‌سازد. بطوری که اختلال در عملکرد این سیستم ، تخلیه روده‌ها را مشکل می‌سازد و نمونه آن بیماری هیرشسپرونگ می‌باشد. در این بیماری قسمتی از روده‌ها (معمولا روده بزرگ) فاقد سیستم عصبی داخلی است و در نتیجه به علت عدم اتساع قسمت مبتلا ، دفع مواد هضم نشده ، امکان پذیر نیست.

·         بخش خارجی اعصاب روده‌ای ، شامل اعصاب آدرنرژیک سمپاتیک و اعصاب کولینرژیک پاراسمپاتیک می‌باشد که اولی مهار کننده و دومی محرک عضلات صاف جداره لوله گوارش است. سیستم عصبی خارجی در ارتباط با سیستم عصبی داخلی روده می‌باشد، بطوری که استرسهای شدید می‌توانند از طریق تحریک حرکات روده باعث پیدایش اسهال روانی گردند. با وجود این ، قطع سیستم عصبی خارجی ، اختلالی در عملکرد روده و حرکات پریستالتیک آن ایجاد نمی‌کند.     
بیماریهای روده بزرگ

·         آپاندیسیت: بیماری آپاندیسیت یا التهاب زایده کرمی شکل شیوع فراوان دارد. علل پیدایش آپاندیسیت بسیار مختلف است. یبوست ، انگلهای روده ، تورم روده بزرگ ، عفونتهای عمومی از قبیل گریپ ، آنژین چرکی و ... می‌توانند ایجاد آپاندیسیت نمایند. اولین علامت مهم آپاندیسیت حاد ، احساس درد در اطراف ناف است، اما هنگام لمس و فشار ناحیه راست و زیر شکم ، دردناک است. هنگام حمله درد آپاندیسیت ، جدار سمت راست و زیر شکم سخت می‌شود.
بیمار حالت تهوع و استفراغ دارد. تب مختصر است و آزمایش خون از نظر نوع گلبولهای سفید ، عفونت حاد را نشان می‌دهد. اگر آپاندیس بیمار برداشته نشود، حمله حاد آپاندیسیت گاه به گاه تکرار خواهد شد. علت عود بیماری اغلب یک سرماخوردگی است. حملات بعدی آپاندیسیت همیشه سخت‌تر بوده و با عوارض بیشتری توام است، آپاندیس متورم ممکن است در مدت کوتاهی چرک کند و قانقرایا شود.

·         بواسیر: بواسیر یا خارجی است یا داخلی. اتساع سیاهرگهای اطراف مقعد به شکل یک یا چند دگمه برجسته آبی رنگ ، بواسیر خارجی نام دارد. بواسیر داخلی در صورتی که سیاهرگهای روده مستقیم متسع گردد، ایجاد می‌شود. یبوست مزمن ، نشستن دائم و چاقی و آبستنی ، مهمترین علل پیدایش بواسیر هستند. درمان آن از طریق عمل جراحی ، صورت می‌گیرد.

·         سرطان روده مستقیم: مهمترین علامت سرطان روده مستقیم ، تناوب اسهال و یبوست است. مدفوع گاه با خون همراه است. اگر بیماری زود تشخیص داده شود، با عمل جراحی قابل درمان است.

·         (کولیت وکرون  یا التهاب روده  که بطور مفصل از ان بحث کردیم

·         سندرم روده تحریک پذیر  که مقالات متعددی در باره ان ارائه کردیم

·         و....)  daneshnameh.roshd.  //  www

 


کولیت زخمی‌

دکتر حمیدرضا طلایی - فوق‌تخصص گوارش‌ - قسمت دوم‌

 * کم‌خونی، تب، التهاب کبدی و لخته‌شدن خون در عروق از عوارض این بیماری است
* این بیماری درمان نمی‌یابد ولی معمولاً به خوبی کنترل می‌شود
تورم، التهاب مزمن و فیبروز مجاری صفراوی که منجر به یک اختلال همراه به نام کلانژیت اسکلروزان می‌شود ممکن است در فاز خاموشی کولیت زخمی ایجاد شود. گاهی تورم مهره‌های ستون فقرات و مفاصل استخوان‌های محوری منجر به اختلالی به نام اسپوندیلیت انکیلوزان می‌شود که در درازمدت با سفتی مفاصل همراه می‌شود.‌ کم‌خونی، تب، التهاب کبدی (هپاتیت اتوایمیون)، لخته شدن خون در عروق (ترومبوز) نیز از عوارض خارج گوارش این بیماری است. هر بیماری که با دل‌درد و اسهال مزمن که بیشتر از 4 هفته طول بکشد مراجعه نماید باید از نظر کولیت زخمی بررسی شود. برای تشخیص این بیماری معاینه کامل فیزیکی، ارزیابی سایر ارگان‌ها، آزمایش‌ کامل مدفوع و بررسی‌های خون انجام شده و کولونوسکوپی و نمونه‌برداری انجام می‌شود.  کولونوسکویی دیدن داخل راست روده و روده‌ بزرگ با یک دستگاه مخصوص دوربین‌دار است. برای اثبات بیماری باید عفونت‌های روده‌ بزرگ خصوصاً آمیبیازیس و شیگلارد شوند. درمان این بیماری به محل و وسعت بیماری، شدت علایم و درجه‌ التهاب بستگی دارد. هدف از درمان این بیماری ایجاد و حفظ یک فاز خاموشی است و کنترل درازمدت بیماری معمولاً به درمان درازمدت نیاز دارد. این بیماری درمان نشده ولی معمولاً به خوبی کنترل می‌شود. ‌ پروکتیت که فقط گرفتاری راست روده وجود دارد از شیاف یا انما (تنقیه) استفاده شده ولی در کولیت دیستال که قسمت نزولی نیز گرفتار است داروهای ضدالتهابی به صورت موضعی و از طریق انما داده می‌شود.
‌ چون شیاف و کف(‌ (‌Foam به تمام قسمت‌های راست روده میرسد و انما (تنقیه) به تمام کولون نزولی می‌رسد. بعضی از این بیماران به درمان خوراکی نیاز دارند. در بیمارانی که التهاب از قسمت نزولی فراتر رفته است تنقیه تأثیر ندارد و درمان خوراکی لازم است. در بیمارانی که علایم، متوسط یا شدید است به طور موقت کورتون (داروهای کورتیکوستروئید) داده می‌شود و بعد از کاهش تدریجی آن از ترکیبات مزالازین برای حفظ و نگهداری فاز خاموشی استفاده می‌شود. داروهایی که برای کنترل کولیت زخمی به کار می‌روند اغلب حاوی مزالامین و به ندرت داروهای کورتون هستند. تمامی داروهای مصرفی ممکن است عوارض جانبی ایجاد کند و بیمار باید به طور منظم توسط پزشک معالج مانیتور و پایش شود و بروز هر عارضه‌ای به اطلاع پزشک رسانده شود. ‌ تجویز داروهای دسته‌ مزالامین مانند آساکول یا سولفاسالازین به عنوان درمان نگهدارنده و برای تمام عمر باید ادامه داده شود این داروها ممکن است با عوارض سردرد، بثورات پوستی، خارش، تورم‌لوزالمعده، هپاتیت، کاهش تعداد سلول‌های خونی (سلول‌های سفید یا پلاکت)، کم‌خونی، ریزش مو،‌ضعف و خستگی، لیزگلبول‌های قرمز و واکنش‌های حساسیتی باشد. داروهای استروئیدی (کورتون) نیز ممکن است باعث افزایش اشتهاء، چاقی، جوش‌های آکنه، تغییرات خلق، اشکال در خوابیدن، افسردگی، احتباس آب، افزایش فشارخون، افزایش قندخون، تجمع چربی در شانه‌ها و صورت (ظاهر کوشینگ)، پوکی استخوان‌ها، رشد مو در صورت، آب‌مروارید، زخم معده، نکروز مفصل ران، ضعف عضلات و عفونت‌ها شوند. تمامی عوارض باید با یک برنامه‌ مدون توسط پزشک معالج پایش و مانیتور شود. بیمار نیز بروز هر عارضه‌ای را باید به پزشک خود اطلاع دهد. ‌ کورتون برای تحریک ایجاد فاز خاموشی و بهبود فاز فعال بیماری و مزالامین‌ها برای حفظ فاز خاموشی مصرف می‌شود.  گاهی بیماری به داروهای رایج جواب نمی دهد و برای حفظ فاز خاموشی نیاز به مصرف کورتون دارد و به محض کم کردن این داروها بیماری شعله‌ور می‌شود. ‌ به این حالت کولیت زخمی مقاوم می‌گویند و درمان آن نیاز به تجویز داروهایی که سیستم دفاعی بدن را تنظیم و خصوصاً تضعیف می‌کنند ،دارد.
اگر بیماری به درمان‌های مختلف مقاوم باشد و یا با درمان دارویی عارضه‌ای جدی ایجاد شود ممکن است نیاز به برداشتن روده‌ بزرگ که کولکتومی نام دارد وجود داشته باشد. این جراحی تنها راه درمان کولیت زخمی است. مصرف داروهای آزاتیوپورین، مرکاپتوپورین یا سیکلوسپورین در فرم‌های مقاوم در 70 درصد موارد باعث ایجاد و حفظ فاز خاموشی می‌شوند. به علت احتمال بروز عوارض دارویی پایش مدون سلول‌های خونی، آنزیم‌های کبدی و پانکراسی و بروز عفونت‌ها ضروری است. ‌

 


 SORBITOL

موارد مصرف‌: 1 ـ سوربیتول‌ به‌ عنوان‌ ملین‌هیپراسموتیک‌ در درمان‌ کوتاه‌ مدت‌ اسهال‌مصرف‌ می‌شود.2 ـ سوربیتول‌ به‌ عنوان‌ شیرین‌ کننده‌ درفرآورده‌های‌ دارویی‌ بکار می‌رود.

فارماکوکینتیک‌: جذب‌ سوربیتول‌ از مجرای‌گوارش‌ بسیار ضعیف‌ است‌. این‌ ماده‌ درکبد متابولیزه‌ شده‌ و به‌فروکتوز تبدیل‌می‌شود. بخشی‌ از سوربیتول‌ نیز به‌گلوکزمتابولیزه‌ می‌شود.

 موارد منع‌ مصرف‌: سوربیتول‌ در بیماران‌مبتلا به‌عدم‌ تحمل‌ ارثی‌ فروکتوز یا دربیماران‌ مبتلا به‌عیب‌ کار کلیه‌ یا آسیب‌شدید کبد نباید مصرف‌ شود.

 عوارض‌ جانبی‌: مصرف‌ مقادیر زیاد این‌دارو ممکن‌ است‌ سبب‌ بروز نفخ‌، درد شکم‌و اسهال‌ شود.

 مقدار مصرف‌: به‌عنوان‌ ملین‌ اسموتیک‌، ازراه‌ خوراکی‌ یا رکتال‌، مقادیر 50 ـ20 گرم‌ ازدارو مصرف‌ می‌شود.

 اشکال‌ دارویی‌:

Powder: 5 g / Sachet

موارد مصرف‌: مزالازین‌ در درمان‌ وپیشگیری‌ حالت‌های‌ خفیف‌ تا متوسطکولیت‌ اولسروز یا بیماری‌ کرون‌ مصرف‌می‌شود.

 mesalasine

مکانیسم‌ اثر: این‌ دارو احتمالا بامهار آنزیم‌سیکلواکسیژناز باعث‌ کاهش‌ تولیدپروستاگلاندین‌ها و در نتیجه‌ کاهش‌التهاب‌ در بیماری‌ التهابی‌ روده‌ها می‌شود.

 فارماکوکینتیک‌: حدود 30ـ20 درصد یک‌مقدار مصرف‌ خوراکی‌ جذب‌ و باقی‌مانده‌آن‌ در روده‌ هیدرولیز می‌شود. داروی‌جذب‌ شده‌ نیز به‌سرعت‌ در مخاط روده‌ وکبد هیدرولیز می‌شود.

هشدارها: این‌ دارو در صورت‌ وجوداختلال‌های‌ خونی‌ و تنگی‌ پیلور با احتیاطمصرف‌ شود.

 موارد منع‌ مصرف‌: مزالازین‌ در صورت‌وجود حساسیت‌ مفرط به‌ سالیسیلات‌ها وعیب‌ کار کلیه‌ نباید مصرف‌ شود.

عوارض‌ جانبی‌: تهوع‌، اسهال‌ و درد شکم‌،سردرد، بهتر شدن‌ علائم‌ کولیت‌، بندرت‌پانکراتیت‌، هپاتیت‌ یا نفریت‌ برگشت‌پذیر یاسندرم‌ نفروتیک‌ بثورات‌ جلدی‌ و کهیر،اختلال‌ خونی‌ (کاهش‌ کلبول‌های‌ سفیدخون‌ یا پلاکت‌ها یا آنمی‌ اپلاستیک‌)،میوکاردیت‌، سندرم‌ شبه‌ لوپوس‌ وآلوئولیت‌ از عوارض‌ گزارش‌ شده‌ این‌ داروهستند.

 نکات‌ قابل‌ توصیه‌: این‌ دارو باید قبل‌ از غذا وهنگام‌ خواب‌ بامقدار کافی‌ آب‌ مصرف‌شود.

 مقدار مصرف‌: مقدار g/day 1 چهار بار درروز در مقادیر منقسم‌ به‌مدت‌ حداکثر تا 8هفته‌ تجویز می‌شود.

 اشکال‌ دارویی‌:

Entric Coated Tablet: 250 mg, 500 mg

 METOCLOPRAMIDE

موارد مصرف‌: متوکلوپرامید در درمان‌تهوع‌ و استفراغ‌ ناشی‌ از جراحی‌ یا

شیمی‌ درمانی‌، برگشت‌ محتویات‌ معده‌به‌مری‌، آهسته‌ بودن‌ تخلیه‌ معده‌،جلوگیری‌ از پنومونی‌ ناشی‌ ازآسپیراسیون‌، سردرد، عروقی‌، سکسکه‌مقاوم‌ و گاستروپارازیز دیابتیک‌ مصرف‌می‌شود.

مکانیسم‌ اثر: متوکلوپرامید احتمالاشل‌شدن‌ عضلات‌ صاف‌ معدی‌ ناشی‌ ازدوپامین‌ را مهار می‌کند و بنابراین‌ باعث‌تقویت‌ اثرات‌ کولینرژیک‌ می‌شود. اثرات‌ضدتهوع‌ دارو ناشی‌ از افزایش‌ آستانه‌فعالیت‌ گیرنده‌های‌ شیمیائی‌ (CTZ)می‌باشد. فارماکوکینتیک‌: جذب‌ متوکلوپرامیدازدستگاه‌ گوارش‌ سریع‌ است‌. متابولیسم‌ آن‌کبدی‌ و نیمه‌ عمر دارو 6ـ4 ساعت‌ است‌.زمان‌ شروع‌ اثر دارو از راه‌ خوراکی‌60ـ30 دقیقه‌، تزریق‌ عضلانی‌ 15ـ10 دقیقه‌و تزریق‌ وریدی‌ 3ـ1 دقیقه‌ است‌. طول‌ اثردارو 2ـ1 ساعت‌ و دفع‌ آن‌ عمدت? کلیوی‌است‌.  موارد منع‌ مصرف‌: در صورت‌ ابتلاء بیماربه‌صرع‌، خونریزی‌ گوارشی‌، انسدادمکانیکی‌ یا پرفوراسیون‌ مجرای‌ گوارش‌ یافئوکروموسیتوم‌ نباید مصرف‌ شود. هشدارها: 1 ـ در صورت‌ عیب‌ شدید کارکلیه‌ یا کبد باید بااحتیاط مصرف‌شود.

2 ـ در صورت‌ عیب‌ شدید کار کلیه‌ یا کبدمقدار مصرف‌ دارو باید به‌حدود نصف‌کاهش‌ یابد. عوارض‌ جانبی‌: تغییرات‌ فشارخون‌، تاکی‌کاردی‌، عوارض‌ خارج‌ هرمی‌ و دیسکنزی‌،اسهال‌، سرگیجه‌، بیقراری‌، خستگی‌ یاضعف‌ غیر عادی‌، از عوارض‌ جانبی‌ داروهستند. تداخل‌های‌ داروئی‌: مصرف‌ متوکلوپرامیدباسایر داروهای‌ مضعف‌ CNS باعث‌تشدید عوارض‌ سداتیو دارو می‌شود.

نکات‌ قابل‌ توصیه‌: 1 ـ تزریق‌ وریدی‌متوکلوپرامید باید به‌آهستگی‌ و طی‌ 2ـ1دقیقه‌ انجام‌ شود.2 ـ شکل‌ خوراکی‌ دارو باید 30 دقیقه‌ قبل‌ ازهر وعده‌ غذا و موقع‌ خواب‌ مصرف‌ شود.

 مقدار مصرف‌: خوراکی‌:بزرگسالان‌: برای‌ درمان‌ گاستروپارازیزناشی‌ از دیابت‌ 10 میلی‌گرم‌ 30 دقیقه‌ قبل‌از شروع‌ علائم‌ یا قبل‌ از غذا و هنگام‌ خواب‌،تا حداکثر 4 بار در روز مصرف‌ می‌شود.در درمان‌ برگشت‌ محتویات‌ معده‌ به‌مری‌15ـ10 میلی‌گرم‌ 30 دقیقه‌ قبل‌ از شروع‌علائم‌ یا قبل‌ از غذا و هنگام‌ خواب‌، تاحداکثر 4 بار در روز مصرف‌ می‌شود. دردرمان‌ سکسکه‌ مقدار 20ـ10 میلی‌گرم‌ 4بار در روز به‌مدت‌ یک‌ هفته‌ تجویزمی‌شود. در صورت‌ نیاز مقدار اولیه‌ 10میلی‌گرم‌ به‌صورت‌ تزریق‌ عضلانی‌ تجویزمی‌شود. حداکثر مقدار مصرف‌ دارو0/5 mg/kg/day است‌.

کودکان‌: در درمان‌ تاخیر تخلیه‌ معده‌ یابه‌عنوان‌ محرک‌ پریستالتیک‌ در کودکان‌14ـ 5 سال‌ مقدار 5 ـ 2/5 میلی‌گرم‌ 3 بار درروز 30 دقیقه‌ قبل‌ از غذا و هنگام‌ خواب‌تجویز می‌شود.

تزریقی‌: بزرگسالان‌: در درمان‌ تاخیر تخلیه‌ معده‌ یامحرک‌ پریستالتیک‌ 10 میلی‌گرم‌ تزریق‌وریدی‌ می‌شود. در درمان‌ سکسکه‌ ابتدا10 میلی‌گرم‌ تزریق‌ آهسته‌ وریدی‌ می‌شودو سپس‌ به‌صورت‌ خوراکی‌ ادامه‌ می‌یابد.به‌عنوان‌ ضدتهوع‌ در شیمی‌ درمانی‌2mg/kg برای‌ 30 دقیقه‌ قبل‌ از شیمی‌درمانی‌ تجویز می‌شود که‌ در صورت‌ نیازهر 2 یا 3 ساعت‌ تکرار می‌شود. در صورت‌نیاز می‌توان‌ mg/kg 1 از دارو را به‌صورت‌انفوزیون‌ وریدی‌ تجویز کرد. به‌عنوان‌ضدتهوع‌ بعد از جراحی‌ 20ـ10 میلی‌گرم‌نزدیک‌ پایان‌ جراحی‌ تزریق‌ عضلانی‌می‌شود.

کودکان‌: به‌عنوان‌ ضدتهوع‌ و در درمان‌تاخیر تخلیه‌ معده‌ یا محرک‌ پریستالتیک‌mg/kg 1 به‌صورت‌ مقدار واحد تجویزمی‌شود که‌ در صورت‌ نیاز یک‌ ساعت‌ بعدتکرار می‌شود.

 اشکال‌ دارویی‌:Drop: 60 mg / 15 ml

Injection: 10 mg / 2 ml

Tablet: 25 mg

 OMEPRAZOLE موارد مصرف‌: امپرازول‌ در درمان‌زخم‌های‌ خوش‌ خیم‌ معده‌ و دوازدهه‌،زخم‌های‌ وابسته‌ به‌هلیکوباکتری‌ پیلوری‌،سندروم‌ زولینجر ـ الیسون‌، کاهش‌ اسیدمعده‌ در جراحی‌ و پیشگیری‌ یا کوتاه‌ مدت‌بازگشت‌ محتویات‌ معده‌ به‌ مری‌ و درمان‌بیماری‌ به‌کار برده‌ می‌شود.مکانیسم‌ اثر: این‌ دارو بامهار پمپ‌K+/H+/ATPase باعث‌ مهار تولید اسیددر معده‌ می‌گردد.  

فارماکوکینتیک‌: جذب‌ دارو سریع‌ است‌ ودارو باکاهش‌ اسیدمعده‌ به‌جذب‌ خود کمک‌می‌کند. متابولیسم‌ آن‌ کبدی‌ است‌ و از راه‌کلیه‌ دفع‌ می‌گردد. نیمه‌ عمر آن‌ بین‌ 1ـ 0/5ساعت‌ می‌باشد.

 هشدارها: این‌ دارو باید در بیماران‌مبتلا به‌ یا دارای‌ سابقه‌ ابتلای‌ به‌بیماری‌ مزمن‌ کبدی‌، با احتیاط مصرف‌گردد. عوارض‌ جانبی‌: از عوارض‌ شایع‌ این‌ دارومی‌توان‌ سردرد، اسهال‌، بثورات‌ جلدی‌،کهیر و سرگیجه‌ را نام‌ برد.تداخل‌های‌ داروئی‌: مصرف‌ همزمان‌ این‌دارو باداروهای‌ ضدانعقاد خوراکی‌ مانندوارفارین‌ باعث‌ افزایش‌ اثر وارفارین‌می‌گردد. مصرف‌ همزمان‌ این‌ دارو بادیازپام‌ و داروهای‌ ضدصرع‌ مثل‌فنی‌توئین‌ باعث‌ افزایش‌ اثر آن‌ می‌گردد.  

نکات‌ قابل‌ توصیه‌: 1 ـ در صورت‌ بروزسوءهاضمه‌، اسهال‌ و کهیر طی‌ درمان‌،به‌پزشک‌ مراجعه‌ شود.

2 ـ در صورت‌ اثبات‌ وجود سرطان‌ معده‌ ازمصرف‌ این‌ دارو باید خودداری‌ گردد.

3 ـ کپسول‌ دارو باید بلافاصله‌ قبل‌ از غذاغ‌و ترجیح? در صبح‌ مصرف‌ شود.

 مقدار مصرف‌: در ناراحتی‌ها و زخم‌های‌خوش‌ خیم‌ معده‌ و دوازدهه‌ مقدارmg/day 20 به‌مدت‌ 8ـ4 هفته‌ مصرف‌می‌شود. در موارد شدید می‌توان‌ مقدارمصرف‌ را به‌ mg/day 40 افزایش‌ داد. درصورت‌ نیاز مقدار نگهدارنده‌ mg/day 20مصرف‌ می‌شود. در زخم‌های‌ گوارشی‌همراه‌ با هلیکوباکترپیلوری‌ مقدار مصرف‌فوق‌ همزمان‌ با آنتی‌بیوتیک‌ مناسب‌مصرف‌ می‌گردد.

در سندرم‌ زولینجر ـ الیسون‌ بامقدار اولیه‌mg/day 60 شروع‌ می‌شود. مقدار معمول‌در چنین‌ مواردی‌ بسته‌ به‌نیاز بیمار بین‌mg/day 120ـ20 می‌باشد. برای‌ کاهش‌اسید معده‌ پیش‌ از جراحی‌ ابتدا 60میلی‌گرم‌ در عصر روز قبل‌ از جراحی‌مصرف‌ می‌گردد و 6ـ2 ساعت‌ قبل‌ ازجراحی‌ 40 میلی‌گرم‌ دیگر مصرف‌می‌شود. در بازگشت‌ محتویات‌ معده‌ به‌مری‌ mg/day 20 روزانه‌ به‌مدت‌ 8ـ4 هفته‌که‌ در صورت‌ نیاز تا 40 میلی‌گرم‌ قابل‌افزایش‌ است‌، مصرف‌ می‌شود.;ودکان‌: مصرف‌ این‌ دارو در کودکان‌توصیه‌ نمی‌شود.

 اشکال‌ دارویی‌:

Capsule: 20 mg

 paNCREATIN

موارد مصرف‌: پانکراتین‌ به‌عنوان‌ مکمل‌آنزیم‌های‌ لوزالمعده‌ برای‌ هضم‌ چربی‌ها وکربوهیدرات‌ها در التهاب‌ مزمن‌ لوزالمعده‌،فیبروزسیستیک‌، انسداد مجاری‌ لوزالمعده‌و سرطان‌ لوزالمعده‌ یا مجرای‌ کلدوک‌ وبعد از برداشت‌ لوزالمعده‌ که‌ منجربه‌ترشح‌ ناقص‌ آنزیم‌های‌ مربوطه‌ می‌گردداستفاده‌ می‌شود. همچنین‌ این‌ دارو دردرمان‌ استئاتوره‌ ناشی‌ از برداشتن‌ تمام‌قسمتی‌ از معده‌ و یا روده‌ نیز استفاده‌می‌شود.

 مکانیسم‌ اثر: به‌علت‌ وجود پروتئاز،آمیلازولیپاز در این‌ دارو هضم‌ چربی‌ها وپروتئین‌ها و نشاسته‌ در مجرای‌ گوارش‌ باسهولت‌ بیشتری‌ انجام‌ می‌شود.

 هشدارها: بیمارانی‌ که‌ نسبت‌به‌پروتئین‌های‌ حیوانی‌ عدم‌ تحمل‌ نشان‌می‌دهند، ممکن‌ است‌ این‌ دارو را نیز تحمل‌نکنند.

 عوارض‌ جانبی‌: بیشتر عوارض‌ ناشی‌ ازمصرف‌ بیش‌ از حد دارو می‌باشد که‌می‌تواند منجر به‌ تحریک‌ دهان‌ و مری‌ وناحیه‌ قبل‌ از دفع‌ در روده‌ شود.

تداخل‌های‌ داروئی‌: جذب‌ فرآورده‌های‌خوراکی‌ حاوی‌ آهن‌، در صورت‌ مصرف‌همزمان‌ بااین‌ دارو کاهش‌ می‌یابد.

 نکات‌ قابل‌ توصیه‌: 1 ـ بهتر است‌ این‌ دارو باغذا میل‌ شود.

2 ـ از جویدن‌ قرصها باید خودداری‌ شود.

3 ـ اثر این‌ دارو بااسید معده‌ کاهش‌می‌یابد. بنابراین‌ باید بعد از غذا مصرف‌شود.

4 ـ در صورت‌ بروز اسهال‌، درد شکمی‌ وناراحتی‌های‌ دیگر گوارشی‌ باپزشک‌مشورت‌ گردد.

5 ـ گرما یا غذای‌ داغ‌ موجب‌ غیر فعال‌ شدن‌دارو می‌گردد.

6 ـ در بیماران‌ مبتلا به‌ اختلال‌های‌ مری‌ یادر بیمارانی‌ که‌ قرص‌ را در حالت‌ خوابیده‌مصرف‌ می‌کنند، برای‌ کاهش‌ احتمال‌باقیماندن‌ قرص‌ در مری‌، پس‌ از مصرف‌قرص‌ مقداری‌ غذای‌ جامد مصرف‌ کنند.

 مقدار مصرف‌: روزی‌ یک‌ قرص‌ همراه‌ باغذایا قبل‌ از آن‌ مصرف‌ شود. در صورت‌ نیاز،می‌توان‌ مقدار مصرف‌ را به‌دو قرص‌ یابیشتر افزایش‌ داد.

 اشکال‌ دارویی‌:

Entric Coated Tablet: Amylase 25000FIPU + Lipase 36000 FIPU + Protease2000 FIPU

 PROPANTHELINE BROMIDE

موارد مصرف‌: پروپانتلین‌ به‌ عنوان‌ داروی‌کمکی‌ در درمان‌ زخم‌های‌ گوارشی‌ واختلالات‌ گوارشی‌ ناشی‌ از اسپاسم‌ عضلات‌صاف‌ معدی‌ ـ روده‌ای‌ مصرف‌ می‌شود.

 مکانیسم‌ اثر: این‌ دارو به‌ طور رقابتی‌گیرنده‌های‌ موسکارینی‌ را مسدود کرده‌ وباعث‌ مهار حرکات‌ عضله‌ صاف‌ و کاهش‌ترشحات‌ معده‌ می‌گردد.

 فارماکوکینتیک‌: حدود 50 درصد از راه‌خوراکی‌ جذب‌ می‌گردد و بقیه‌ آن‌ دردستگاه‌ گوارش‌ هیدرولیز می‌شود. نیمه‌عمر آن‌ 9 ساعت‌ است‌. محل‌ اصلی‌متابولیسم‌ این‌ دارو در کبد است‌ و به‌آهستگی‌ از کلیه‌ دفع‌ می‌گردد. هشدارها: 1 ـ در بیماران‌ سالخورده‌احتمال‌ بروز اختلال‌ حافظه‌، هیجان‌،آشفتگی‌، خواب‌آلودگی‌ یا اغتشاش‌ شعوروجود دارد.

2 ـ به‌ دلیل‌ بروز خشکی‌ دهان‌ احتمال‌ بروزپوسیدگی‌ دندانها در مصارف‌ طولانی‌ مدت‌وجود دارد.

3 ـ در بیماریهای‌ انسدادی‌ روده‌، آشالازی‌و تنگی‌ پیلور، گلوکوم‌ با زاویه‌ باریک‌،التهاب‌ مری‌ ناشی‌ از برگشت‌ محتویات‌معده‌ به‌ مری‌، احتباس‌ ادرار و بزرگی‌پروستات‌ با احتیاط مصرف‌ گردد.

 عوارض‌ جانبی‌: احتمال‌ بروز افزایش‌حرارت‌ بدن‌ در صورت‌ مصرف‌ این‌ دارودر مناطق‌ گرمسیر یا در صورت‌ فعالیت‌شدید بدن‌ وجود دارد. از عوارض‌ شایع‌این‌ دارو می‌توان‌ از یبوست‌، احساس‌ نفخ‌،کاهش‌ تعریق‌، خشکی‌ دهان‌، سردرد ونبض‌ سریع‌ نام‌ برد. 

تداخل‌های‌ دارویی‌: دفع‌ ادراری‌ پروپانتلین‌در صورت‌ استفاده‌ از داروهای‌ قلیایی‌کننده‌ ادرار از جمله‌ استازولامید به‌ تاخیرمی‌افتد. در صورت‌ مصرف‌ این‌ دارو باآمانتادین‌، ضد افسردگی‌های‌ سه‌ حلقه‌ای‌،داروهای‌ ضد هیستامینی‌، سایر داروهای‌ضد موسکارینی‌، دیسوپیرامید،هالوپریدول‌ و تیوگزانتین‌ها اثرضدموسکارینی‌ آنها تشدید می‌گردد. ضداسیدها و داروهای‌ ضد اسهال‌ جاذب‌،جذب‌ این‌ دارو را کاهش‌ می‌دهند. مصرف‌همزمان‌ این‌ دارو با داروهای‌ ضد دردمخدر شبه‌ تریاک‌ ممکن‌ است‌ منجر به‌افزایش‌ خطر یبوست‌ شدید، انسداد و فلج‌روده‌ها و یا احتباس‌ ادرار شود.

 نکات‌ قابل‌ توصیه‌: 1 ـ برای‌ افزایش‌ جذب‌،این‌ دارو 1 ـ 0/5 ساعت‌ قبل‌ از غذا مصرف‌گردد.

2 ـ احتمال‌ افزایش‌ حساسیت‌ چشمها به‌نور و بروز خشکی‌ دهان‌ وجود دارد.

3 ـ در هوای‌ گرم‌ یا در صورت‌ فعالیت‌شدید بدنی‌ احتمال‌ افزایش‌ دمای‌ بدن‌وجود دارد.

مقدار مصرف‌: بزرگسالان‌: مقدار 15 میلی‌گرم‌ قبل‌ از غذاسه‌ بار در روز و 30 میلی‌گرم‌ موقع‌ خواب‌بر اساس‌ نیاز بیمار تجویز می‌شود.حداکثر میزان‌ مصرف‌ در بزرگسالان‌120mg/day است‌.

کودکان‌: در کودکان‌ مقدار 0/4mg/kgچهاربار در روز براساس‌ نیاز و تحمل‌بیمار تجویز می‌شود. (قرص‌ این‌ داروبرای‌ مصرف‌ کودکان‌ چندان‌ مناسب‌نیست‌ زیرا نمی‌توان‌ قرص‌ را تقسیم‌ کرد).

 اشکال‌ دارویی‌:

Coated Tablet: 15mg

 RANITIDINE

موارد مصرف‌: رانیتیدین‌ در درمان‌ کوتاه‌مدت‌ زخمهای‌ فعال‌ دوازدهه‌ یا زخمهای‌فعال‌ و خوش‌ خیم‌ معده‌، (در مقادیر کم‌برای‌ پیشگیری‌ از عود زخم‌ دوازدهه‌مصرف‌ می‌شود)، حالات‌ مرضی‌ ترشح‌بیش‌ از حد اسید معده‌ مانند سندروم‌زولینگر ـ الیسون‌، برگشت‌ محتویات‌ معده‌به‌مری‌ و سایر مواردی‌ که‌ کاهش‌ اسیدمعده‌ برای‌ آن‌ مفید است‌ مانند جراحی‌ دردستگاه‌ گوارش‌، مورد استفاده‌ قرارمی‌گیرد.

 مکانیسم‌ اثر: این‌ دارو از طریق‌ رقابت‌ باهیستامین‌ در سطح‌ گیرنده‌های‌  H2درسلول‌های‌ جداره‌ای‌، ترشح‌ پایه‌ای‌ اسیدمعده‌ و همچنین‌ تحریک‌ ترشح‌ اسید معده‌توسط غذا، پنتاگاسترین‌ و سایرمحرک‌های‌ ترشح‌ اسید معده‌ را مهارمی‌کند.  فارماکوکینتیک‌: رانیتیدین‌ به‌ سرعت‌ ازمجرای‌ گوارش‌ جذب‌ می‌گردد و در اولین‌عبور کبدی‌ متابولیزه‌ می‌گردد. اوج‌ غلظت‌سرمی‌ آن‌ در حدود 3 ـ 2 ساعت‌ پس‌ ازمصرف‌ می‌باشد. طول‌ اثر دارو برای‌کاهش‌ ترشح‌ اسید 4 ساعت‌ و در هنگام‌شب‌ حدود 12 ساعت‌ می‌باشد. این‌ دارو ازراه‌ کلیه‌ دفع‌ می‌گردد.

 هشدارها: 1 ـ بیمارانی‌ که‌ به‌ سایمتیدین‌عدم‌ تحمل‌ نشان‌ می‌دهند، ممکن‌ است‌ این‌دارو را نیز تحمل‌ نکنند.

2 ـ در سیروز کبدی‌ و ناراحتی‌های‌ کلیوی‌متوسط تا شدید خطر بروز عوارض‌جانبی‌ به‌خصوص‌ عوارض‌ عصبی‌ دارووجود دارد.

3 ـ مصرف‌ این‌ دارو بیش‌ از 12 هفته‌مداوم‌ توصیه‌ نمی‌شود. 

عوارض‌ جانبی‌: عوارض‌ این‌ دارو بیشترشامل‌ اسهال‌ یا یبوست‌، سرگیجه‌ یاسردرد و نفخ‌ شکم‌ است‌.

 تداخل‌های‌ داروئی‌: جذب‌ این‌ دارو درحضور آنتی‌اسیدها کاهش‌ می‌یابد.

با وجود آنکه‌ رانیتیدین‌ در مقایسه‌ باسایمتیدین‌ یک‌ مهارکننده‌ ضعیف‌ترآنزیم‌های‌ کبدی‌ است‌، با این‌ وجود درمصرف‌ همزمان‌ سایر داروها با این‌ داروباید احتیاط کرد.

 نکات‌ قابل‌ توصیه‌: 1 ـ کشیدن‌ سیگار موجب‌کاهش‌ اثر این‌ دارو می‌شود.

2 ـ در بیماران‌ سالخورده‌ یا مبتلا به‌نارسایی‌ کبدی‌ یا کلیوی‌ ممکن‌ است‌ به‌کاهش‌ مقدار مصرف‌ دارو نیاز باشد.

 مقدار مصرف‌: خوراکی‌:بزرگسالان‌: در درمان‌ قرحه‌ خوش‌ خیم‌گوارشی‌، قرحه‌ ناشی‌ از مصرف‌ داروها،بازگشت‌ محتویات‌ معده‌ به‌ مری‌ و سوءهاضمه‌ مزمن‌ مقدار 150 میلی‌ گرم‌ 2 باردر روز (صبح‌ و شب‌) یا 300 میلی‌ گرم‌موقع‌ خواب‌ برای‌ مدت‌ 8 ـ 4 هفته‌ مصرف‌می‌شود.

در درمان‌ سندرم‌ زولینجر ـ الیسون‌ 150میلی‌ گرم‌ 3 بار در روز تا حداکثر 6g/dayدر مقادیر منقسم‌ مصرف‌ می‌شود.

کودکان‌: در درمان‌ قرحه‌ گوارشی‌ 4 mg/kg ـ 2 دوبار در روز تا حداکثرmg/day 300 مصرف‌ می‌شود. مقدارمصرف‌ نگهدارنده‌ تا 150 میلی‌ گرم‌ درشب‌ می‌باشد.

تزریقی‌: برای‌ کاهش‌ ترشح‌ اسید معده‌ قبل‌ از اعمال‌جراحی‌ یا زایمان‌ مقدار 150 ـ 50 میلی‌ گرم‌2 ـ 0/5 ساعت‌ قبل‌ از القای‌ بیهوشی‌به‌صورت‌ عضلانی‌ یا تزریق‌ آهسته‌وریدی‌ مصرف‌ می‌شود.

 اشکال‌ دارویی‌:

Film Coated Tablet (as HCI): 150 mg

Injection (as HCI) : 25 mg/ml

 SUCRALFATE

موارد مصرف‌: این‌ دارو برای‌ درمان‌ کوتاه‌مدت‌ 8 هفته‌ای‌ زخم‌ دوازدهه‌ یا پیشگیری‌از آن‌ و برای‌ درمان‌ کوتاه‌ مدت‌ زخم‌ معده‌و تخفیف‌ عوارض‌ گوارشی‌ داروهای‌ضدالتهاب‌ غیراستروئیدی‌ مصرف‌می‌شود.

 مکانیسم‌ اثر: سوکرالفیت‌ احتمالا بااتصال‌به‌بقایای‌ پروتئینی‌ زخم‌ مثل‌ آلبومین‌ وفیبرینوژن‌، یک‌ لایه‌ محافظ برضد اسیدایجاد می‌کند. این‌ دارو همچنین‌ احتمالاباتشکیل‌ لایه‌ محافظ بر روی‌ مخاط سالم‌آنها را در مقابل‌ اثرات‌ اسید حفظ می‌کند.

 فارماکوکینتیک‌: تقریب? 5% دارو از راه‌خوراکی‌ جذب‌ می‌گردد. طول‌ مدت‌ اثرسوکرالفیت‌ حدود 5 ساعت‌ است‌ و عمدت?از راه‌ مدفوع‌ دفع‌ می‌گردد.

 موارد منع‌ مصرف‌: در صورت‌ عیب‌ شدیدکار کلیه‌ به‌ دلیل‌ احتمال‌ جذب‌ آلومینیوم‌موجود در این‌ فرآورده‌، نباید مصرف‌شود.

 هشدارها: مصرف‌ بیش‌ از هشت‌ هفته‌ این‌دارو توصیه‌ نمی‌گردد.

 عوارض‌ جانبی‌: عارضه‌ شایع‌ این‌ دارویبوست‌ است‌. عوارض‌ باشیوع‌ کمتر آن‌عبارت‌ از کمردرد، اسهال‌، سرگیجه‌ یامنگی‌، خواب‌آلودگی‌، خشک‌ شدن‌ دهان‌،سوء هاضمه‌، تهوع‌ و دردهای‌ شکمی‌ است‌.

 تداخل‌های‌ داروئی‌: مصرف‌ همزمان‌ این‌دارو با ضد اسیدها به‌دلیل‌ پیوند آنها به‌یکدیگر اثر آنها را کاهش‌ می‌دهد. درصورت‌ مصرف‌ همزمان‌ با فنی‌توئین‌،سیپروفلوکساسین‌، اوفلوکساسین‌،دیگوکسین‌ و تئوفیلین‌ ممکن‌ است‌ جذب‌این‌ داروها و در نتیجه‌ سطح‌ خونی‌ آنهاکاهش‌ یابد. این‌ دارو همچنین‌ ممکن‌ است‌جذب‌ تتراسایکلین‌ها و ویتامین‌های‌ محلول‌در چربی‌ مثل‌ K و E و D و A را کاهش‌ دهد.

 مقدار مصرف‌: مقدار مصرف‌ بزرگسالان‌یک‌ گرم‌ چهار بار در روز یک‌ ساعت‌ قبل‌ ازهنگام‌ خواب‌ است‌.

 اشکال‌ دارویی‌:

Scored Tablet: 1 g

Scored Tablet: 500 mg

For Suspension: 1 g/sachet

 SULFASALAZINE

موارد مصرف‌: سولفاسالازین‌ در پیشگیری‌و درمان‌ بیماری‌ التهابی‌ روده‌ از جمله‌کولیت‌ اولسروز یا بیماری‌ کرون‌ مصرف‌می‌شود.

 مکانیسم‌ اثر: اثر سولفاسالازین‌ در بیماری‌التهابی‌ روده‌ ممکن‌ است‌ به‌دلیل‌ اثرات‌تضعیف‌کننده‌ سیستم‌ ایمنی‌ باشد.سولفاسالازین‌ توسط باکتری‌های‌ روده‌ به‌سولفاپیریدن‌ و 5 ـ آمینوسالیسیلیک‌

اسید (مزالازین‌) تجزیه‌ می‌شود و ممکن‌است‌ این‌ دو ترکیب‌ مسئول‌ اثرات‌ داروباشند.  

فارماکوکینتیک‌: سولفاسالازین‌ جذب‌ضعیفی‌ دارد. ولی‌ حدود 80ـ60 درصدسولفاپیریدین‌ و 25 درصد مزالازین‌ ناشی‌از تجزیه‌ سولفاسالازین‌ در کولون‌ جذب‌می‌شود. نیمه‌ عمر سولفاسالازین‌ 10ـ 5ساعت‌ است‌. دفع‌ دارو عمدت? کلیوی‌ است‌. موارد منع‌ مصرف‌: 1 ـ در صورت‌ وجودحساسیت‌ به‌ سولفونامیدها،سالیسیلات‌ها، فوروسماید، مدرهای‌تیازیدی‌، سولفونیل‌ اوره‌ها یامهارکننده‌های‌ کربنیک‌ اثر انیدراز این‌ دارونباید مصرف‌ شود.

2 ـ این‌ دارو در کودکان‌ با سن‌ کمتر از 2سال‌ نباید مصرف‌ شود.

 هشدارها: 1 ـ در صورت‌ مصرف‌ طولانی‌مدت‌ دارو، انجام‌ آزمون‌ شمارش‌سلول‌های‌ خونی‌ ضروری‌ است‌.

2 ـ امکان‌ بروز سرگیجه‌ بامصرف‌ این‌دارو وجود دارد.

3 ـ در موارد زیر مصرف‌ این‌ دارو باید بااحتیاط صورت‌ گیرد: سابقه‌ آلرژی‌،بیماری‌ کبدی‌ یا کلیوی‌، کمبود G6PD ووضعیت‌ استیلاسیون‌ آهسته‌.

 عوارض‌ جانبی‌: عوارض‌ گزارش‌ شده‌ این‌دارو عبارتند از تهوع‌، استفراغ‌، ناراحتی‌قسمت‌ فوقانی‌ شکم‌، سردرد و بثورات‌جلدی‌، همچنین‌ این‌ بندرت‌ ممکن‌ است‌موجب‌ بروز تب‌، اختلال‌های‌ خونی‌ خفیف‌،پانکراتیت‌، هپاتیت‌، بدتر شدن‌ کولیت‌،سندرم‌ استیسون‌، جانسون‌، سندرم‌ شبه‌لوپوس‌ اریتماتوز، آلوئولیت‌ فیبروتیک‌،هماتوری‌، واکنش‌های‌ حساسیت‌ به‌ نور وسندرم‌ نفروتیک‌ شود.

 تداخل‌های‌ دارویی‌: سولفاسالارین‌ درصورت‌ مصرف‌ همزمان‌ با داروهای‌ ضدانعقاد خوراکی‌، داروهای‌ ضد تشنج‌،داروهای‌ ضد دیابت‌ و متوترکسات‌ ممکن‌است‌ باعث‌ افزایش‌ اثر این‌ داروها شود.

در صورت‌ مصرف‌ همزمان‌ این‌ دارو باسایر داروهای‌ همولیتیک‌ یا سمی‌ برای‌ کبدممکن‌ است‌ عوارض‌ این‌ داروها تشدیدگردد.

 نکات‌ قابل‌ توصیه‌: 1 ـ هنگام‌ مصرف‌ این‌دارو باید هر روز مقدار کافی‌ از مایعات‌مصرف‌ شود تا حجم‌ ادرار روزانه‌ در افرادبالغ‌ به‌حداقل‌ حدود 1/5 لیتر برسد.

2 ـ سولفالازین‌ را باید همراه‌ یا بلافاصله‌بعد از غذا مصرف‌ کرد. برای‌ کاهش‌عوارض‌ گوارشی‌ دارو بهتر است‌ مصرف‌دارو با مقادیر کم‌ شروع‌ شود.

3 ـ بیماران‌ مبتلا به‌عیب‌ کار کلیه‌ ممکن‌است‌ به‌مقدار مصرف‌ کمتری‌ از این‌ دارونیاز داشته‌ باشند.

4 ـ در بعضی‌ از بیماران‌ که‌ به‌داروواکنش‌های‌ حساسیتی‌ نشان‌ می‌دهند،ممکن‌ است‌ باادامه‌ مصرف‌ حساسیت‌به‌دارو از بین‌ برود.

5 ـ این‌ دارو ممکن‌ است‌ سبب‌ تغییر ادراربه‌ نارنجی‌ شود.

6 ـ این‌ دارو ممکن‌ است‌ سبب‌ تغییر رنگ‌لنزهای‌ تماسی‌ شود.

 مقدار مصرف‌: خوراکی‌: بزرگسالان‌: در درمان‌ بیماری‌ التهابی‌روده‌ یک‌ گرم‌ هر 8ـ6 ساعت‌ مصرف‌می‌شود. (در شروع‌ درمان‌ برای‌ کاهش‌عوارض‌ گوارشی‌ دارو می‌توان‌ درمان‌ رابه‌ مقدار 500 میلی‌ گرم‌ هر 12 ـ 6 ساعت‌مصرف‌ نمود). به‌عنوان‌ مقدار مصرف‌نگهدارنده‌ باتوجه‌ به‌نیاز و تحمل‌ بیمار هر6 ساعت‌ 500 میلی‌گرم‌ مصرف‌ می‌شود.مقدار مصرف‌ نباید از g/day 4 بیشتر

شود.کودکان‌: در کودکان‌ با سن‌ بیشتر از 2سال‌، مقدار مصرف‌ اولیه‌ mg/kg 10ـ6/7هر 4 ساعت‌، mg/kg 15ـ10 هر 6 ساعت‌ یاmg/day 20ـ13/2 هر 8 ساعت‌ است‌. مقدارمصرف‌ نگهدارنده‌ mg/kg 7/5 هر 6 ساعت‌است‌.رکتال‌: بزرگسالان‌: مقدار 3 گرم‌ هر شب‌ قبل‌ ازخواب‌ استعمال‌ می‌شود در صورت‌مصرف‌ همزمان‌ خوراکی‌ دارو، می‌توان‌مقدار 1 ـ 0/5 گرم‌ از دارو را صبح‌ و شب‌بعد از تخلیه‌ روده‌ها مصرف‌ نمود. (داروباید 1 ساعت‌ در رکتوم‌ باقی‌ بماند).  

اشکال‌ دارویی‌:Enteric Coated Tablet: 500 mg

Enema: 3 g/100ml